قبل از آشنایی با انواع سرمایه‌گذاری‌ها انتخاب افراد برای نگهداری پولشان تقریبا محدود به نگهداری در بانک و یا خرید طلا و نگهداری فیزیک آن بود. سرمایهگذاری راه‌های بسیاری را مقابل افراد قرار داد تا بتوانند پول خود را نه فقط نگهداری کنند که ارزش آن را نیز افزایش دهند. اما در این بین و با بیشتر شدن گزینه‌ها افراد ممکن است احساس کنند که بین یک چند راهی مانده‌اند و مسیر درست را نمی‌توانند انتخاب کنند. روش‌های سرمایهگذاری انواع مختلفی دارد و هر نوع آن ریزه‌کاری‌های مربوط به خود را دارد، به همین دلیل است که به علت ویژگی‌های صندوقهای سرمایهگذاری انتخاب بسیاری از افراد انتخاب این راه است.
مزایای این نوع سرمایهگذاری می‌تواند آن را به یک گزینه ایده‌آل برای کسانی تبدیل کند تا پیش از این انتخابشان نگهداری پول در بانک بوده است. اما نمی‌توان گفت که سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری فقط برای افراد مبتدی مناسب است چرا که افراد حرفه‌ای هم می‌توانند از این مزایا استفاده کنند.
نکته بسیار مهمی که پیش از انتخاب قطعی یک روش سرمایهگذاری وجود دارد این است که باید در مورد آن خوب تحقیق کنید. جوانب مختلف را بسنجید. به درکی درست از میزان ریسک‌پذیری خود برسید و از میزان ریسک احتمالی روش سرمایهگذاری انتخابی خود آگاه باشید. حتی بهتر است با اصطلاحات خاص روش انتخابی سرمایهگذاری خود آشنا باشید تا در آینده به مشکل خاصی برخورد نکنید و روندها و راه پیشرویتان تبدیل به یک نقطه تاریک نشود.
اگر انتخاب برای سرمایهگذاری پولتان استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری است، در ادامه به شناخت بهتری از راه پیش رویتان خواهید رسید. در صندوقهای سرمایهگذاری به عنوان بخشی از بازارهای مالی و یک روش پرطرفدار سرمایهگذاری اصطلاحات خاصی وجود دارد که شما به عنوان شریک این صندوق‌ها باید با آن‌ها آشنا باشید و مفهومشان را درک کنید. از مهم‌ترین مفهوم‌ها در صندوقهای سرمایهگذاری بحث صدور و ابطال صندوق است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
اما صدور و ابطال صندوق سرمایهگذاری به چه معناست؟
ساز و کار صندوقهای سرمایهگذاری به این صورت است که پول تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران را تجمیع کرده و مدیر صندوق این پول را در اوراق قرضه مثل سهام و یا روش‌های دیگر سرمایهگذاری می‌کند.
صندوقهای برای زمانی که شما داوطلب سرمایهگذاری در این روش هستید راهکاری را اندیشیده اند. در هر صندوق افراد زیادی سهیم هستند که مجموع پول آن‌ها، دارایی صندوق را تشکیل می‌دهد. اما برای این‌که سهم افراد مختلف از این دارایی واضح شود، دارایی کل صندوق را به بخش‌هایی با نام «واحد» صندوق تقسیم می‌کنند که ارزش معینی دارد (مثلا صد هزار تومان) و زمانی که شما به عنوان یک عضو جدید می‌خواهید سرمایهگذاری در یک صندوق را آغاز کنید می‌توانید تعدای از این واحدها را خریداری کرده و در صندوق مشترک شوید.
صدور صندوق سرمایه گذاری فرایند خرید واحدهای یک صندوق سرمایهگذاری توسط سرمایه‌گذاران است. پس زمانی که شما به عنوان یک داوطلب سرمایهگذاری به یک صندوق مراجعه می‌کنید و واحدهای آن را خریداری می‌کنید در حال صدور صدوق سرمایهگذاری هستید.
یکی از مزایای صندوقهای سرمایهگذاری که قبلا هم در مورد آن نوشته‌ایم نقدشوندگی است. ممکن است پس از مدتی عضویت در صندوق به سرمایه خود نیاز داشته باشید و یا به هر علت دیگری تصمیم بگیرید سرمایه خود را از صندوق خارج کنید. ویژگی نقدشوندگی به شما کمک می‌کند تا هر زمان که این تصمیم را گرفتید بتوانید سرمایه خود را نقد کنید. به فرایند فروش واحدهایی که قبلا در یک صندوق سرمایه¬گذاری داشتید، ابطال صندوق سرمایهگذاری می‌گویند.
برای ابطال واحدهای تحت دارایی شما در یک صندوق سرمایه¬گذاری به شعبه¬های مورد تایید صندوق مراجعه کرده و با پر کردن فرم¬های ابطال صندوق، واحدهای خود را به فروش می‌رسانید.
قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق سرمایهگذاری
تابلو اعلانات شعب مختلف صندوقهای سرمایهگذاری محلی است که قیمت صدور و ابطال (خرید و فروش) روزانه واحدهای صندوق اعلام می‌شود. اگر صندوق سرمایهگذاری که در آن مشترک هستید وبسایت فعالی دارد به احتمال زیاد این قیمت‌ها در وبسایت هم اعلام می‌شود.
احتمالا این سوال برای شماهم پیش آمده که برای خرید هر واحد سرمایهگذاری در صندوق فقط پرداخت قیمت صدور کافی است؟ باید بگوییم زمانی که می‌خواهید در یک صندوق سرمایهگذاری مشترک شوید و تعدادی واحد از آن را بخرید، علاوه بر قیمت صدور صندوق باید کارمز صدور واحد سرمایهگذاری را نیز بپردازید. صدور صندوق سرمایهگذاری هم بسته به اساس‌نامه آن صندوق می‌تواند به صورت آنلاین و یا حضوری و نقدی می‌تواند انجام شود. پس از صدور (خرید) واحدهای صندوق یک گواهی صدور برای شما صادر می‌شود و مسئولان صندوق سرمایهگذاری انتخابی شما در برابر این گواهی مسئولیت‌هایی که در اساس‌نامه صندوق ذکر شده را برعهده دارند.
اگر در مورد نحوه ابطال واحدهای سرمایهگذاری در یک صندوق بپرسید، باید بگوییم که قیمت ابطال هم مانند قیمت صدور به صورت روزانه از طریق تابلوی اعلانات نمایندگی‌های رسمی صندوق و یا وبسایت صندوق سرمایهگذاری اعلام می‌شود. نحوه‌ی ابطال در صندوق‌ها با یکدیگر متفاوت است اما به صورت کلی هر واحد با قیمت روز بعد از درخواست ابطال محاسبه می‌شود.
مدیر صندوق وظیفه دارد که وجه نقدی حاصل از ابطال واحدهای صندوق سرمایه‌گذار را بعد از کم کردن کارمزد ابطال و هزینه‌های مربوطه، به حساب بانکی سرمایه‌گذار یا نماینده قانونی معرفی شده توسط او واریز کند. اما این فرایند چقدر طول می‌کشد؟ فرایند ابطال و واریز وجه نقدی به حساب سرمایه‌گذار ظرف مهلتی که در اساس‌نامه صندوق ذکر شده است، انجام می‌شود.
کارمزد صدور و ابطال واحدهای یک صندوق سرمایهگذاری
همان طور که بالاتر ذکر کردیم، فرقی ندارد که در حال خرید تعدادی واحد از یک صندوق سرمایهگذاری به عنوان یک سرمایه‌گذار هستید و یا در حال فروش تعدادی واحد از یک صندوق، در هنگام این تصمیم باید کارمزد صدور و یا کارمزد ابطال را پرداخت کنید. بر اساس هر نوع خرید و فروش در صندوق‌ها، میزان ریالی این کارمزد و نحوه پرداخت آن متفاوت است اما باید بدانید که کارمزدها برای هر اقدامی در جهت صدور و ابطال واحدها لحاظ می‌شوند.
اگر شما به عنوان یک سرمایه‌گذار، پول خود را در صندوقهای غیرقابل معامله در بورس سرمایهگذاری کرده باشید؛ کارمزدهای صدور و ابطال واحدهای سرمایهگذاری توسط خود صندوق تعیین و در اساس‌نامه آن ذکر می‌شود و به ازای هر بار صدور و هر بار ابطال موظف به پرداخت این کارمزد هستید.
اما اگر در حال خرید و فروش واحدهای از یک صندوق سرمایهگذاری قابل معامله در بورس هستید، باید بدانید کارمزدهای صدور وابطال واحدهای این نوع از صندوق‌ها توسط سازمان بورس محاسبه می‌شود و دقیقا مانند کارمزد خرید یا فروش یک سهام عادی برای هر واحد است.
تا اینجا در مورد نحوه خرید و فروش واحدهای صندوق سرمایهگذاری صحبت کردیم. بهتر است با توجه به جذابیت سرمایهگذاری در این صندوق‌ها، قبل از هر تصمیمی برای اقدام به سرمایهگذاری آگاهی خود را درباره مسیر پیش رو افزایش دهیم و عوامل تاثیرگذار بر سرمایه‌مان را بشناسیم.