احتمالا شما چندین بار در روز اصطلاح «تورم» به گوشتان میرسد و یا مفهوم و تاثیرات آن را چه بخواهید چه نه در زندگیتان احساس میکنید. تورم یکی از بیماریهای اقتصاد شناخته میشود و تاثیرات آن بر سطح زندگی افراد و انتخابهای روزمره آنها قابل مشاهده است. مسئله این است که تورم بر تمام ابعاد زندگی افراد چه کیفیت زندگی و چه ارزش پولی که به عنوان درآمد کسب میکنند اثر دارد و بار آن احساس میشود. اما شما دقیقا میدانید تورم چیست؟ چه تاثیراتی بر جنبههای مختلف زندگی افراد دارد؟ اگر در مورد تورم سوالاتی در ذهن دارید احتمالا در ادامه پاسخ آنها را بیابید.
تورم چیست؟
اگر بخواهیم به زبان بسیار ساده در مورد تورم صحبت کنیم، میتوانیم بگوییم تورم کاهش قدرت خرید یک ارز در یک بازه زمانی مشخص است. افزایش سطح عمومی قیمتها که عموما به صورت درصد اعلام میشود باعث میشود به وسیله یک واحد پول (برای مثال هزار تومان یا یک دلار) کمتر از قبل میتوان خرید کرد.
به طور کلی تورم باعث میشود که ارزش یک واحد پولی روندی نزولی داشته باشد، پس در نتیجه سطح قیمت کالاها و خدمات مختلف روز به روز افزایش یابد.
اگر بخواهیم به درک مناسبی از مفهوم تورم برسیم میتوانیم بگوییم تغییرات قیمت تک تک محصولات موجود در بازار را با کمی سختی می توان اندازهگیری کرد، اما شما بهتر میدانید که نیازهای انسان چیزی فراتر از یک یا دو محصول است. افراد برای داشتن یک زندگی راحت نیاز دارند به یک مجموعه بزرگ و متنوع از محصولات و مجموعه ای از خدمات دسترسی داشته باشند. این مجموعه شامل موارد متعددی مانند غلات، مواد غذایی، فلزات، سوخت، خدمات آبرسانی و برق، حمل و نقل و بسیاری از موارد دیگر است.
اگر بخواهید در مورد هدف اندازهگیری تورم بدانید٬، باید بگوییم هدف ما برای اندازهگیری تورم٬ درک تغییرات قیمت برای مجموعه متنوعی از محصولات و خدمات است. زمانی که تورم را اندازهگیری میکنیم، در واقع ارزش یک واحد از پول را در یک اقتصاد در یک زمانی مشخص پایش میکنیم.
شهروندان در یک اقتصاد که تورم رو به افزایش دارد، روز به روز پول کم ارزشتری در دست دارند و کالا و خدمات کمتری خریداری میکنند. از دست رفتن قدرت خرید شهروندان بر هزینههای عمومی مردم اثر میگذارد و نهایتا در یک چرخه مخرب رشد اقتصادی را کاهش میدهد. تورم بسته به نوع کالا و خدمات به روشهای مختلفی توسط متخصصین اندازهگیری میشود.
دیدگاه متخصصین علم اقتصاد در مورد علل اصلی تورم در یک اقتصاد این است که زمانی که رشد عرضه پول در یک کشور بیشتر از رشد اقتصاد آن باشد، تورم به شکل پایدار بر اقتصاد آن کشور حاکم میشود.
اگر بخواهیم یک مثال در مورد تورم ارائه کنیم باید به داستان فتح امپراتوری آزتک و اینکاها توسط اسپانیا اشاره کنیم. پس از این فتح، مقادیر زیادی طلا و نقره به اقتصاد اسپانیا و دیگر کشورهای اروپایی سرازیر شد. از آنجا که عرضه پول در بازار خیلی سریع اتفاق افتاده بود، ارزش پول به سرعت کاهش یافت و در نتیجه قیمت کالا و خدمات نیز بالا رفت.
ویژگیهای مثبت و منفی تورم
تورم را نمیتوان به صورت مطلق عاملی مثبت یا منفی دانست، چرا که این مسئله به این که کدام سمت را انتخاب کنیم و از چه زاویهای به آن نگاه کنیم بستگی دارد و از سرعت تغییرات نیز نباید غافل شد.
به عنوان مثال، افرادی که داراییهایی مشهودی دارند مانند املاک و مستغلات، ممکن است دوست داشته باشند افزایش تورم را تجربه کنند. چه بسا که افزایش تورم قیمت دارایی آنها را بالا میبرد و آنها میتوانند دارایی خود را نرخی بالاتر بفروشند. اما در مقابل خریداران این داراییها احتمالا از تورم رضایت ندارند، چون برای چیزی که نیاز دارند بخرند باید پول بیشتری بپردازند.
از سوی دیگر افرادی که داراییهای ارزی مانند پول نقد یا اوراق قرضه در اختیار دارند، به احتمال زیاد از تورم استقبال نمیکنند و آن را عنصر خوشایندی نمیدانند؛ زیرا تورم در حال از بین بردن ارزش دارایی آنها است.
اگر شما جز آن دسته از سرمایهگذاران هستید که میخواهید از داراییهای خود در برابر تورم محافظت کنید، بهتر است داراییهایی را انتخاب کنید که در اثر تورم آسیب زیادی نمیبینند.
به هر جهت نرخ تورم بالا و متغیر میتواند هزینههای عمدهای را به اقتصاد یک کشور تحمیل کند. کسب و کارها٬ کارگران و مصرفکنندگان باید تاثیرات افزایش قیمت همه چیز را در تصمیمگیریهای خرید، فروش و برنامه ریزی خود در نظر بگیرند. این مسئله باعث میشود موجی عظیم از عدم اطمینان به اقتصاد وارد شود.
روند افزایشی تورم، زمانی که در حال طی کردن مسیر خود است، ابتدا قیمت برخی از کالاها را تغییر میدهد و سپس مانند یک طوفان قیمت همه چیز افزایش مییابد. این تغییر متوالی قیمت و قدرت خرید به این معنی است که روند تورم نه تنها سطح عمومی قیمتها را در طول زمان افزایش میدهد؛ بلکه قیمتهای نسبی، دستمزدها و نرخهای بازده را نیز در طول مسیر افزایش میدهد و ثبات را از بین خواهد برد.
آیا کنترل تورم ممکن است؟
تنظیم کردن اوضاع مالی در اقتصاد یک شرکت یکی مهمترین عواملی است که میتواند به کنترل تورم کمک کند. این کار با اجرای اقداماتی از طریق سیاستگذاریهای پولی انجام میشود که به اقدامات جدی (برای مثال اقدامات بانک مرکزی) نیاز دارد که اندازه و نرخ رشد عرضه پول را تعیین میکنند.
ثبات قیمتها -یا سطح نسبتا ثابتی از تورم- به کسب و کارها این امکان را میدهد که برای آیندهشان برنامهریزی کنند زیرا به صورت نسبی میدانند چه موانعی بر سر راهشان دارند. اما کنترل تورم راهی سریع ندارد و نیازمند اقدامات جدی در طول زمان است. همانطور که تورم یک شبه تا این سطح بالا نرفته نمیتوان آن را یک شبه کاهش داد. در مثالی که بالاتر در مورد تورم داشتیم مشاهده کردید که راهکارهای آنی هم ممکن است نتایج خوبی به بار نیاورد و پیچیدگیهای بیشتری در اوضاع اقتصادی ایجاد کند.
دلیل اصلی ایجاد تورم چیست؟
در مورد علت ایجاد تورم در یک کشور اگر بپرسید باید اشاره کنیم که عموما سه دلیل اصلی برای تورم وجود دارد. این سه دلیل شامل تورم کششی تقاضا، تورم فشاری هزینه و تورم داخلی است که در ادامه آنها را توضیح میدهیم.
تورم کششی تقاضا در شرایطی رخ میدهد که در آن محصولات یا خدمات کافی برای پوشش تقاضای موجود تولید نمیشود و کمبود کالا و خدمات قیمت آن را بالا میبرد.
از سویی دیگر، تورم فشاری هزینه زمانی رخ میدهد که هزینه تولید محصولات و خدمات به قدری افزایش مییابد و کسب و کارها مجبور میشوند قیمت کالا و خدماتی که ارائه میدهند را افزایش دهند.
تورم داخلی زمانی رخ میدهد که کارگران و افراد جامعه برای همگام کردن خود با افزایش هزینههای زندگی، دستمزد بیشتری طلب میکنند. این مسئله در ادامه باعث میشود در یک چرخه کسب و کارها هم با افزایش هزینه، افزایش دستمزدهای خود را جبران کنند.
اثرات تورم
تورم میتواند از طرق مختلف بر اقتصاد تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال، اگر تورم باعث کاهش پول یک کشور شود، صادرکنندگان با کمک قیمتگذاری کالا بر اساس ارز کشورهای خارجی راه بهتری را پیش گیرند. از سوی دیگر، این امر به واردکنندگان آسیب میزند چرا که کالاهای ساخت خارج از کشور گرانتر میشوند.
تورم بالاتر میتواند ارائه دهندگان کالا و خدمات را به افزایش هزینهها تشویق کند، زیرا مصرفکنندگان دائما در تلاشند تا کالا را قبل از افزایش بیشتر قیمتها بخرند. از سوی دیگر افرادی که در حال پسانداز پول خود هستند٬ دائما ارزش پساندازشان کم و کمتر میشود و توانایی آنها برای خرج کردن پول و سرمایهگذاری در آینده محدود میشود.
تورم میتواند روی سرمایهگذاریهای شما تاثیرات مختلفی بگذارد. با این حال اگر در زمینه سرمایهگذاری و اثرات فرسایشی تورم بر آن مطمئن نیستید، پلتفرم سرمایهگذاری نزدیک در کنار شماست. به کمک نزدیک میتوانید بهترین روش سرمایهگذاری متناسب شرایطتان را بیابید، به سادگی فرایند سرمایهگذاری خود را طی کنید و مسیری امن و سریع تا اهدافتان را پیش روی خود ببینید.